Документтæ... де 'фсины номыл сараз... кусгæ та кæндзынæ дæхæдæг æмæ дæм къух бакæнæн ничердыгæй уыдзæн... уыцы хъуыддаджы фæдыл дæуыл куыдз дæр не срæйдзæн. (СИ. 1990, 189.)
Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
СЫРДОНЫ КУЫДЗ — Сырдоны гадза йæ хицауы аккаг уыд. Нартыл фыд аз куы скодта æмæ сæ фæсивæд æнæ хæринагæй хæрз æдзæллагмæ куы æрцыдысты, Нарты Ныхасы, куыд сын не мбæлд афтæ куы ныххуыссыдысты, уæд Сырдон æнаккаг куыдз та сæ сæрты рахиз бахиз кодта æмæ дзы иу… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ФÆДЫЛ КУЫДЗ НÆ РАРÆЙЫН — Æнæныфс уын. Феххуысгæнæг нæ уæвын. Сæрыл хæцæг нæ уæвын. Дзоццæ, демæ æнцон у, чи хæцы де вварс, дæ фæдыл куыдз куы нæ рарæйдзæн. (Ф. 1989, 11.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БОРÆТЫ ЦЪÆХ ХÆРÆР — Хæрæджы кой арæх ис ирон адæмон сфæлдыстады. Борæты цъæх хæрæг æндæр у. Уый раздæр уыд кæлæнгæнæг ус æмæ Уырызмæджы йæхимæ басайдта. Уыд æм Нымæтын ехс. Уый фæрцы Уырызмæджы фестын кодта фыццаг бæх, стæй – хæрæг, фæстагмæ та – куыдз. Куыдз куы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СОСЛАН — тж. СОЗЫРЫХЪО Нарты кадджыты зындгонддæр, бирæвæрсыгдæр, ныхмæвæрддæр фæлгонцтæй иу. Йæ райгуырдæй йæ мæлæтмæ йæ алы ми дæр, йæ удыхъæд суанг йæ конд æмæ йæ уæлæдарæс дæр диссаг кæмæн сты, ахæм хъæбатыр у Сослан. Йæ хъæбатырдзинад, йæ тых, йæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРВАЙДÆН — Кадджыты, таурæгъты æмæ аргъæутты æвæджиауы айдæн (кæсæн), куы дзы кæсай, уæд, дæм, Дун дунейы, ома, зæххы уæлцъарыл, арвы тыгъдады æмæ дæлзæххы фарастгай фæлтæры цыдæриддæр ис æмæ архайд цæуы, уый чи равдиса, ахæм Арвайдæн ис Нарты Сатанамæ, æмæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УЫРЫЗМÆГ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд хистæр, болатрихи Хæмыцы фаззон. Кадджыты Дзерассæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы мæрдтæ Уастырджийæн куы баныгæнын кæны, уæд дзы йæхи бафæсвæд… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УАСТЫРДЖИ — Ирон мифологийы нæлгоймæгтыл (сылгоймæгтæ йын йæ ном дзургæ дæр нæ кæнынц, хонынц æй ЛÆГТЫ ДЗУАР) æмæ бæлццæттыл армдарæг зæд. Стыр Хуыцауы фæстæ Уастырджи ирон динон дунеæмбарынады ахсы дыккаг бынат. Цæры уæларвы. Уымæн, æрмæстдæр уымæн ис бар… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЪУЛОНЗАЧЪЕ УÆЙЫГ — Нартæн сæ хæхты фæзындис Хъулонзачъе Уæйыг. Сæ фос сын хизæнуатмæ нал уагъта, æмæ цагъды кодтой фос. Уæд Батрадз аскъæрдта Нарты фос хизынмæ. Сæгуыт амардта, йæ цармæй йын мусонг акодта, йæ фыдæй физонджытæ. Хъулонзачъе Уæйыг уыдис балцы æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ГУЫМИРЫТÆ — «Хуыцау дуне куы сфæлдыста, уæд адæмы скодта, – амынд ис ахуыргонд Биазырты Алыксандры арæзт чиныг «Нарты таурæгътæ æмæ хабæрттæ» йы таурæгъ «Гуымирытæ, уæйгуытæ, Нартæ» йы. – Хуыцауы уынаффæмæ гæсгæ зæххыл равзæрдысты Уадмиртæ. Уыдон уыдысты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЗЕРАССÆ-РÆСУГЪД — тж. САСАНА Ахæм номимæ дæр æмбæлы кадджыты – Донбеттыры чызг, Нарты Æхсæртæджы ус, Уырызмæг, Хæмыц, Сатана æмæ Сырдоны мад. Уымæй равзæрдысты дунейы фыццаг куыдз Силæм æмæ Уырызмæджы бæх хъулон Æрфæн зæххон бæхты фыдæл. Уый йæ дыууæ хоимæ фæцалх… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
